Nhiều cha mẹ cảm thấy rất ngạc nhiên, thậm chí có thể tức giận khi họ rời khỏi phòng khám của bác sĩ mà không có “ đơn thuốc”- Thực tế, cha mẹ chỉ muốn đứa con của mình được khỏe mạnh càng nhanh càng tốt.
Còn bạn thì sao? Bạn tin vào sự “ thần thánh” của thuốc kháng sinh và bạn luôn nghĩ rằng chỉ có thuốc kháng sinh mới giúp con bạn nhanh khỏi bệnh.
Nhưng bạn có biết, thuốc kháng sinh là con dao hai lưỡi, nó có thể “ giết chết” con bạn từ từ không? Chúng tôi sẽ giúp bạn nhìn nhận rõ tác hại của thuốc kháng sinh qua 3 mục chính:
- Cơ chế hoat động của thuốc kháng sinh
- Tác hại khi lạm dụng thuốc kháng sinh
- Cách dùng thuốc kháng sinh an toàn.
Trước tiên bạn nên biết Thuốc kháng sinh là gì? Và cơ chế hoạt động của nó ra sao?
I. Cơ chế hoat động của thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh, lần đầu tiên được sử dụng trong những năm 1940, chắc chắn là một trong những tiến bộ to lớn trong y học. Nhưng việc kê đơn quá mức đã dẫn đến sự phát triển của các vi khuẩn kháng thuốc, không đáp ứng với các kháng sinh có thể đã từng làm việc trong quá khứ. Thêm vào đó, bất cứ khi nào trẻ dùng thuốc kháng sinh, chúng có nguy cơ bị các phản ứng phụ, như buồn nôn dạ dày và tiêu chảy hoặc thậm chí phản ứng dị ứng.
Để hiểu được hoạt động của kháng sinh, bạn cần biết về hai loại vi trùng chính có thể làm cho con người bị bệnh đó là vi khuẩn và virut.
Mặc dù một số vi khuẩn và virut gây ra các bệnh có các triệu chứng tương tự, nhưng cách mà hai sinh vật này nhân lên và lan truyền bệnh tật là khác nhau:
Vi khuẩn là các sinh vật sống tồn tại dưới dạng các tế bào đơn. Vi khuẩn có ở khắp mọi nơi và hầu hết không gây hại, và trong một số trường hợp có thể có lợi. Ví dụ, Lactobacillus sống trong ruột và giúp tiêu hóa thức ăn.
Nhưng một số vi khuẩn có hại và có thể gây bệnh bằng cách xâm nhập cơ thể người, nhân lên, và can thiệp vào các quá trình cơ thể bình thường. Thuốc kháng sinh có hiệu quả chống lại vi khuẩn vì chúng hoạt động để diệt các sinh vật sống này bằng cách ngăn chặn sự phát triển và sinh sản của chúng.
Mặt khác, virus không còn tồn tại và không thể tồn tại một cách riêng lẻ – chúng là những hạt có chứa chất liệu di truyền được gói trong một lớp protein. Virus phát triển và sinh sản chỉ sau khi chúng xâm nhập vào các tế bào sống khác.
Hệ thống miễn dịch của cơ thể có thể chống lại một số vi rút trước khi chúng gây ra bệnh tật, nhưng một số khác (ví dụ như chứng bệnh cảm lạnh) phải chạy một cách đơn giản. Thuốc kháng sinh không hoạt động chống lại virus.
II. Tác hại khi lạm dụng thuốc kháng sinh
Lấy kháng sinh cho cảm lạnh và các bệnh do virus khác không chỉ không có hiệu quả, mà còn có những tác dụng phụ nguy hiểm – theo thời gian, việc này thực tế giúp tạo ra các vi khuẩn khó “giết” hơn.
Việc sử dụng kháng sinh thường xuyên và không hợp lý có thể gây ra vi khuẩn hoặc các vi khuẩn khác do đó kháng sinh không có tác dụng chống lại chúng. Đây được gọi là kháng khuẩn hoặc kháng thuốc kháng sinh. Điều trị các vi khuẩn kháng thuốc đòi hỏi liều cao hơn thuốc hoặc kháng sinh mạnh hơn. Do sử dụng quá mức kháng sinh, một số loại vi khuẩn đã trở nên kháng với các kháng sinh mạnh mẽ nhất hiện nay.
Kháng thuốc kháng sinh là một vấn đề phổ biến, và một trong số đó là Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh (CDC) gọi là “một trong những vấn đề y tế công cộng cấp bách nhất trên thế giới.
” Các vi khuẩn đã từng đáp ứng cao với kháng sinh ngày càng trở nên kháng thể hơn. Chúng ta sẽ mắc các bệnh khó điều trị hơn là nhiễm trùng phế cầu khuẩn (gây ra viêm phổi, nhiễm trùng tai, nhiễm trùng xoang, viêm màng não), nhiễm trùng da và bệnh lao.
Ngoài kháng thuốc kháng sinh, lạm dụng thuốc kháng sinh có thể dẫn đến các vấn đề khác. Thuốc kháng sinh diệt được nhiều vi khuẩn khác nhau, thậm chí những chất tốt giúp giữ cho cơ thể khỏe mạnh. Đôi khi dùng kháng sinh có thể gây ra một người bị tiêu chảy do thiếu vi khuẩn tốt giúp tiêu hóa thức ăn đúng cách. Trong một số trường hợp, vi khuẩn xấu, như Clostridium difficile (hay C diff), có thể phát triển quá mức và gây nhiễm trùng.
III. Cách dùng thuốc kháng sinh an toàn.
Vậy bạn nên làm gì khi con bạn bị ốm? Để giảm thiểu nguy cơ kháng khuẩn, hãy nhớ những điều sau:
1. Chỉ dùng kháng sinh khi bị nhiễm khuẩn.
Tốt nhất là để bệnh nhẹ (đặc biệt là những người nghĩ là do virus) sẽ chạy theo. Điều này giúp ngăn ngừa sự phát triển của vi trùng kháng kháng sinh. Nhưng đểcho bác sĩ của bạn quyết định xem bệnh là “nhẹ” hay không. Ngay cả khi các triệu chứng không trở nên tồi tệ hơn, hãy đưa con bạn đến bác sĩ.
Tìm lời khuyên và đặt câu hỏi. Hỏi bác sĩ của bạn về bệnh của con bạn có bị nhiễm vi khuẩn hay virus, và thảo luận về những nguy cơ và lợi ích của kháng sinh. Nếu đó là một loại vi-rút, hãy hỏi về cách điều trị các triệu chứng. Đừng ép bác sĩ kê đơn kháng sinh.
Hỏi bác sĩ của bạn về cách điều trị các triệu chứng làm cho con của bạn không thoải mái, chẳng hạn như nghẹt mũi hoặc cổ họng. Chìa khóa để xây dựng một mối quan hệ tốt với bác sĩ của bạn là giao tiếp cởi mở, vì vậy làm việc cùng với mục tiêu đó.
Hãy nhớ: Thuốc kháng sinh chỉ có thể điều trị nhiễm khuẩn nếu được thực hiện trong thời gian đầy đủ của bác sĩ Nói chuyện với dược sĩ của bạn nếu bạn không chắc chắn về cách cho con bạn đúng liều. Thuốc cũng mất thời gian để làm việc, vì vậy đừng mong đợi con của bạn cảm thấy khoẻ hơn sau khi dùng liều đầu tiên. Có thể mất từ 1 đến 2 ngày để cảm thấy tốt hơn. Tương tự như vậy, đừng để con bạn dùng kháng sinh lâu hơn quy định.
2. Không bao giờ sử dụng kháng sinh đã được nằm trong nhà của bạn.
Quan trọng nhất là bạn không được sử dụng kháng sinh có sẵn trong nhà bạn, và không bao giờ cung cấp cho con của bạn kháng sinh được kê cho một thành viên khác trong gia đình hoặc người lớn. Tiết kiệm kháng sinh “cho lần tiếp theo” cũng là một ý kiến tồi. Bất kỳ chất kháng sinh còn lại nào cũng phải được thải ra ngay khi con quý vị đã dùng đủ liều thuốc theo đúng quy định.
3. Giữ vệ sinh
Giúp chống lại kháng sinh bằng cách thực hiện các bước đơn giản để ngăn ngừa sự lây lan của bệnh nhiễm trùng. Khuyến khích rửa tay, đảm bảo trẻ của bạn được cập nhật về chủng ngừa, và giữ cho trẻ em ra khỏi trường khi chúng bị bệnh.
4. Sử dụng các sản phẩm có chứa kháng sinh tự nhiên
Những chất có chứa kháng sinh tự nhiên như mật ong và keo ong. Từ xưa ông cha ta đã có các bài thuốc dân gian để hỗ trợ trị một số bệnh do virus như cúm, viêm họng, ho rất hiệu quả.
Xem ngay tác dụng hỗ trợ trị ho, viêm họng từ keo ong – chứa kháng sinh tự nhiên của Xịt họng PropoBee